Hayvanların birbirlerine söylediklerini anlayabilen bir çiftçi ne konuştuklarını dinlemek için her akşam çiftlikte dolaşır. Bir akşam öküz işinin ne kadar ağır olduğuyla ilgili eşeğe yakınmaktadır:
Her gün sabahtan akşama saban çekiyorum. Hava ne kadar sıcak olursa olsun, bacaklarım ne kadar ağrırsa ağrısın, boyunduruk canımı ne kadar acıtırsa acıtsın gene de çalışmak zorundayım. Oysa senin çok boş zamanın var. Sırtında rengarenk bir battaniye efendimizi gitmek istediği yere götürmekten başka iş yapmazsın. O bir yere gitmezse sen de dinlenir, bütün gün otlanır durursun.
Eşek, çiftesinin pek çetin olmasına karşın, iyi bir yaratıktı; öküze acıdı. “Dostum,” dedi, sen çok çalışıyorsun, işini azaltmak için sana yardım etmek isterim. Onun için sana bir gün dinlenmenin yolunu göstereyim.
Sabah köle seni almaya geldiği zaman yere yat ve öyle çok böğür ki efendine hasta olduğunu, çalışamayacağını söylesin.
Öküzün, eşeğin bu öğüdünü uygulaması üzerine ertesi sabah köle çiftçiye dönüp öküzün hasta olduğunu sabanı çekemeyeceğini söyledi.
Arkadaşına yardım etmekten başka amacı olmayan eşek bütün gün boyunca öküzün işini yaptı. Akşam olup da sahandan kurtulduğunda yüreğinin acıdığını hissediyor, bacakları ağrıyor ve boyunduruğun boynuna sürtünmesiyle açılan yara canını acıtıyordu.
Çiftçi konuşulanları dinlemek için gene dolaşmaya çıkmıştı.
İlk konuşan öküz oldu. “Sen iyi bir dostsun. Bana verdiğin öğüt sayesinde bütün gün yan gelip yattım.”
“Ve ben, diye öfkeyle patladı eşek, bir arkadaşa yardım etmek üzere yola çıkan ama, onun yerine onun işini yapmak zorunda kalan her iyi yürekli canlının düşeceği durumda kaldım. Bundan böyle kendi sabanını kendin çek; efendinin kölesine gene hastalanırsan kasabı getirmesini söylediğini işittim. Keşke getirse, çok isterdim.”
Ondan sonra bir daha hiç konuşmadılar - dostlukları sona erdi.
Hikayenin mesajı: “Bir dostuna yardım etmek istersen bunu öyle yap ki onun yükü senin üstüne binmesin.”
GÜZEL SÖZLER
Arkadaş el uzatıp seni yerden kaldırandır. Dost ise onu da aşağı çekeceğini bildiği halde sen daha düşerken el uzatandır. / Goethe
Başkasına yararı dokunan insan en kusursuz insandır. / Sophokles
Aldığımız şeylerle geçici bir süre var olur, ama verdiğimiz şeylerle ebediyen yaşarız. / Lavson
İnsanlara yardım etmek istiyorum, fakat yardım edebileceğim kimseyi göremiyorum. Çünkü insanlar bütün iyi duygularını, güzelliklerini yitirmiş haldeler. / Dostoyevski